LOENEN – “Een uitkijktoren op de trapjesberg in de Loenermark is funest voor de biodiversiteit. Het idee is leuk, maar wat is het maatschappelijk belang om hier een stuk kostbare natuur te verwoesten voor recreatie? Die toren mag er absoluut niet komen.”
Aan het woord is Jaap van den Born, bewoner van boerderij ‘Bij van Ark’. Zijn woning ligt midden in de Loenermark en Van den Born leeft met de natuur. “Als je hier woont, zie je wat er met de natuur gebeurt en dat alles wat we doen gevolgen heeft”, vertelt hij. “Er is de laatste jaren meer belangstelling gekomen voor recreëren in de natuur en dat is prima, maar dan wel op de juiste manier.” Een uitkijktoren slaat volgens Van den Born de plank dan ook flink mis. “De trapjesberg is een van de meest kwetsbare gebieden van de Loenermark. Ze mogen van mij wel twintig uitkijktorens bouwen, maar niet hier.”
Van den Born riep hulptroepen in om zich te verzetten tegen de plannen van de Vrienden van de Loenense Bossen, de initiatiefnemers van de uitkijktoren. Hij vond medestanders in Bert van der Saag uit Eerbeek, fervent hardloper en IVN-gids, en Eric Hoogervorst, natuurfotograaf en vertegenwoordiger van de stichting NatuurAlert. Mannen die het een en ander weten van de natuur en het gebied en bereid zijn om hun wellicht onpopulaire mening bekend te maken. “Ook mensen in het dorp die tegen zijn hebben bezwaar gemaakt en zelfs geld gedoneerd om de gang naar de rechter te betalen. Maar wel anoniem, ze zijn bang voor negatieve reacties. Ons als ‘buitenstaanders’ maakt dat niet uit. Wij vechten voor de natuur”, zeggen ze.
Dassenburcht gemist
Die uitkijktoren mag er absoluut niet komen, vindt het drietal. Het zou een enorme verwoesting aanrichten in de natuur en de biodiversiteit een enorme klap toebrengen. “Er zitten hier meer dan zestig soorten dieren”, zegt Van der Saag. Hij noemt bijvoorbeeld de hazelworm, de spechtensoort draaihals, de wespendief. Die dieren worden volgens hem verjaagd door de bouw van zo’n toren en komen dan echt niet meer terug. “Onder de trapjesberg zit een enorme dassenburcht, met gangen van tientallen meters lang. Dassen leven in hun eigen territorium en kunnen niet maar zo ergens anders naartoe.”
Voor het aanvragen van de bouwvergunning moesten de initiatiefnemers een natuurtoets laten doen, maar daar hechten de mannen weinig waarde aan. “De natuurtoets is een wassen neus. Die wordt betaald door de opdrachtgever, de Vrienden in dit geval”, zegt Hoogervorst, waarmee hij suggereert dat de uitkomst niet geheel onafhankelijk is. Hij heeft ook zo zijn twijfels over de inhoud ervan. “De onderzoekers hebben de dassenburcht niet eens gezien en menen dat de vogels die bij de bouw worden verjaagd wel weer terugkomen. Dat is onzin.” Van der Saag vult aan: “Bovendien is het een momentopname. De draaihals overwintert elders, dus als je op dat moment die natuurtoets doet, is het logisch dat je ze niet ziet.”
Tot slot zetten ze ook hun vraagtekens bij de waarde van die natuurtoets binnen de bouwplannen. “Het is een weergave van de situatie en alles wat in het gebied leeft, geen vrijbrief om vervolgens maar te doen wat je wilt.”
In het dorp
Een andere locatie is voor de Vrienden van de Loenense Bossen geen optie, de cultuurhistorisch juiste plek is volgens hen echt de trapjesberg. Onzin, vindt Van den Born. “Dat ding heeft er maar een jaar of dertig gestaan en dat is al lang geleden. Moet je dan alles willen herbouwen dat er ooit is geweest? Ten koste van alles?” Hoogervorst voegt toe: “Het is misplaatste nostalgie.” “Een prestigeproject van de Vrienden”, zegt Van der Saag.
Van den Born twijfelt ook aan het nut van een uitkijktoren. “Ik vraag me af of er belangstelling voor is. De trimbaan wordt ook nooit gebruikt. Bovendien zit je op 21 meter hoogte alleen tegen de boomtoppen aan te kijken, dat hebben we zelfs getest met een drone. Ze kunnen die toren beter bij Den Eikenboom neerzetten. Dan kijk je uit op het bos, de weilanden, het dorp, het kanaal en de uitbater heeft de horecaopbrengsten.”
De drie tegenstanders hopen dat inwoners van het dorp zich meer bewust worden van wat de komst van zo’n uitkijktoren op de trapjesberg zal betekenen. Dat begint al met de bouw. “Daar is zwaar materieel voor nodig. Dat moet allemaal via de smalle Droefakkers, over de weide bij de schaapskooi het bos in. Vervolgens moet op de trapjesberg een bouwweg worden aangelegd, waar bomen voor moeten worden gekapt”, legt Van der Saag uit. “Als je mensen vraagt of ze een uitkijktoren leuk vinden, zeggen ze al gauw ja, maar ze hebben geen idee wat de consequenties zullen zijn.”
Rechter
Van den Born, Van der Saag, NatuurAlert en andere tegenstanders hebben hun zienswijzen ingediend bij de gemeente Apeldoorn, maar die zijn van tafel geveegd en er is een bouwvergunning afgegeven. Onbegrijpelijk vinden de drie, aangezien het hier gaat om Natura2000 gebied. Het gebied voor recreatie eindigt bij het hek achter de schaapskooi. “Voor bouwen in een natuurgebied zijn veel strenge regels, waar in onze ogen totaal niet aan wordt voldaan. We begrijpen absoluut niet hoe dit mogelijk is.”
De stichting NatuurAlert heeft de gang naar de rechter gemaakt en gevraagd om herziening van de afgegeven vergunning. Hier wordt voor het eind van het jaar een uitspraak over verwacht.
Foto: Bert van der Saag
Het deel van de trapjesberg waar straks een toegangsweg moet komen
