Wellicht heeft het met het jaargetijde te maken, het is herfst en het regent protesten. Velen voelen nattigheid. Waarschijnlijk heeft het te maken met het menselijke gegeven dat iedereen, een enkeling uitgezonderd, goed en veilig wil wonen. Wat wil zeggen dat er geen last is van voorbijrazend verkeer, een mooi uitzicht en dat het liefst over grazige groene weiden, die geflankeerd worden door een statige bomenrij en dat in die goed geïsoleerde, niet al te dure woning ’s avonds biologisch geteelde groenten gegeten kunnen worden, zonder dat die overspoten zijn door benzinedampen. Kortom, nagenoeg elk mens wil graag wonen in een arcadisch landschap: mooi, gezond, lieflijk en idyllisch. Maar ja, het is al vaker verteld dat het in ons kleine landje steeds voller wordt, steeds lawaaiiger, steeds vervuilender en steeds minder arcadisch en aangezien steeds duidelijker wordt dat het merendeel van de hedendaagse mens niet bereid is veel van zijn comfort in te leveren betekent dat ons wereldje steeds minder arcadisch genoemd mag worden, al wordt de roep steeds luider dat we alles moeten doen om te behouden wat ons nog steeds heel dierbaar is.
In Rheden zijn nieuwe bedrijfspanden gepland op een oud bedrijventerrein, maar bedrijvigheid staat voor het aantrekken van verkeer, vooral vrachtverkeer. Zoals bekend is verkeer de ultieme vorm van bedrijvigheid, want het wordt steeds drukker. De Rhedenaren willen liever woningen en eventueel kleinschalige bedrijvigheid, want ze vinden wonen de ultieme vorm van bedrijvigheid in een huiselijke vorm. Echter, ook woningen trekken verkeer aan. Er heerst nu vooral juridische bedrijvigheid.
In Hall wordt momenteel veel energie opgewekt, vooral bij inwoners die hun omgeving zien veranderen in een glazen landschap, ook wel eufemistisch zonnepark genoemd. Dat klinkt arcadisch en zo is het ook door de gemeente en de ontwikkelaars voorgesteld, maar gedurende het proces ontdekten de buurtbewoners dat het arcadische gehalte van de plannen is aangepast zonder dat de buurtbewoners daarin betrokken zijn. Momenteel praten omwonenden op zeer energieke wijze de blaren op hun tong om het zonnepark Het Blaar niet langer landschappelijk inpasbaar te verklaren. Energieopwekking en natuurontwikkeling is heel goed te combineren zegt de energieontwikkelaar, hetgeen bij de natuurontwikkelaar veel energie opwekt om het tegendeel aan te tonen.
In Brummen willen bezorgde burgers nog steeds een poging doen om de bouw van een benzinepomp tegen te houden, omdat het grenst aan een landbouwgebied waar groenten biologisch worden geteeld en die smaken beter als ze niet met uitlaatgassen zijn besproeid. Uitlaatgassen zijn gifstoffen en als die al uitgestoten worden, dan graag op een plek waar ze het minste kwaad kunnen. Het gesteggel over de grond duurt nog voort: de biologische boer noemt het hoogwaardige natuur en de eigenaar en gemeente laagwaardige rivierklei; het zakelijk belang bepaalt kennelijk de waarde.
Mark Rutte noemde ons landje vaak ‘ontzettend gaaf’, maar hij is demissionair en zijn visie was dat al langer, weten we. ‘Ontzettend gaaf’ klinkt arcadisch, een utopisch landschap vol bloemen en bomen, helderwater en vogelzang, waar het altijd zomer is. Maar we zitten momenteel in de herfst, letterlijke en figuurlijk, de zomer is voorbij. We zouden kunnen zeggen dat we in de overgang zitten van de gang van utopie naar dystopie met al haar naargeestige kenmerken. Daar willen we niet aan en dus is het een grote uitdaging om de verwoesting van ons landschap te voorkomen zonder veel van onze geneugten in te leveren, maar….hoe zorgen we ervoor dat ons uitzicht niet uit zicht raakt?
Desiderius Antidotum
