SPANKEREN – Bij Gerrit en Astrid Geerligs in Spankeren staat een oud tbc-huisje in de tuin. Deze kleine, houten huisjes werden vroeger bij een vereniging, sanatorium of kerk geleend, gehuurd of gekocht en geplaatst voor mensen met tuberculose. Het huisje stond al jarenlang in de tuin van familie Geerligs, maar is onlangs in originele staat gerestaureerd. Het is het enige huisje in Spankeren en omgeving.
Vanaf de buitenkant lijkt het tbc-huisje een ‘gewoon’ tuinhuisje om in te zitten. Maar wat het huisje zo bijzonder maakt, is dat het draaibaar is. Hierdoor is het huisje zo plaatsen dat je altijd optimaal van het weer kan genieten. Voor de Tweede Wereldoorlog was tuberculose (tbc) één van de meest voorkomende ziekten. Het was gevaarlijke en zeer besmettelijk, waardoor veel mensen stierven. In die tijd was goed eten, veel rust en frisse lucht het enige medicijn. Patiënten gingen voor genezing naar een sanatorium en de minder rijke mensen konden in een tbc-huisje verblijven. Onder de huisjes was een stalen onderstel met massieve wielen gemonteerd, zodat het huisje met de zon kon meedraaien. Hierdoor konden de patiënten optimaal in de zon liggen.
Huisje in de familie
De opa van Gerrit Geerligs woonde in de jaren 50 in het huis waar Gerrit en Astrid nu wonen. Hij heeft zelf ook in het tbc-huisje gelegen. “Het huisje is toentertijd door de kerk geplaatst. Hoe lang mijn opa daar precies in heeft gelegen is niet bekend, uiteindelijk is hij aan tbc overleden. Het huisje werd verkocht door de kerk toen er een medicijn voor tuberculose beschikbaar was. Zo is het huisje bij ons in de tuin blijven staan,” aldus Gerrit.
De vader van Gerrit heeft het huisje al eens opgeknapt. In de winter van 2022 kwam de familie Geerligs tot de conclusie dat het huisje een nieuwe opknapbeurt nodig had. “Na een storm was het huisje schuin gezakt en het hout begon te rotten. Het kon zo echt niet langer,” vertelt Astrid. Gerrit heeft het huisje weggehaald om volledig te herbouwen in de schuur. Het sloophout werd vervangen door eikenhout, maar het originele draaisysteem werd behouden. De ramen zijn groter gemaakt en het huisje is gemoderniseerd door spotjes in het plafond en een klein kacheltje te installeren.
Andere tbc-huisjes
Vroeger stonden er bij de nabij wonende buren ook tbc-huisjes in de tuin, maar deze zijn inmiddels allemaal verdwenen. In het Openluchtmuseum in Arnhem is ook een tbc-huisje te zien, afkomstig uit Olst. Ook dit huisje is onlangs opgeknapt en gerestaureerd door het park. “Juist omdat de huisjes weinig zichtbaar zijn, vonden wij het zo belangrijk om het huisje in originele staat te herstellen. Het is ontzettend waardevol,” zegt Astrid. En de verbaasde blikken van mensen die langsfietsen of in het naastgelegen vakantiehuis verblijven vervelen nooit. “Als mensen ’s ochtends het huisje de ene kant op zien staan en ’s middags terugkomen en het een hele andere kant op staat, zie je de verbazing. Alleen daarom is het huisje al een aanwinst!” Foto: Susanne Jansen
Meer foto's
